Habang ang karamihan ay takot umalis sa tradisyon, si Nora Aunor ay bumangga dito nang walang takot. Isang halik sa kapwa babae—sa gitna ng konserbatibong lipunan. Totoo ba ito?

Bago pa man naging bukas ang lipunan sa pagtanggap ng komunidad ng LGBTQ+, bago pa sumikat ang mga kampanya para sa pagkakapantay-pantay at mga parada ng Pride sa lansangan, may isang gabi sa entablado na yumanig sa kultura ng bansa. Isang eksenang hindi inaasahan—hindi dahil sa kabastusan, kundi dahil sa katapangan.
At ang nasa sentro nito? Si Nora Aunor.

Sa isang pagtatanghal na noon ay bahagi ng isang independent theater production, isang halik sa pagitan ni Nora at ng kanyang babaeng katambal sa entablado ang hindi lamang naging highlight ng palabas, kundi naging simula ng isang mas malalim na diskusyon tungkol sa kasarian, identidad, at kalayaan.

Ano nga ba ang nangyari sa gabing iyon? Sa nasabing dula, ginampanan ni Nora ang papel ng isang babaeng nalilito sa damdamin—hati sa pagitan ng mga inaasahan ng lipunan at ng kanyang totoong nararamdaman. Sa isang tensyonadong eksena, hinarap niya ang babaeng karakter na matagal niyang nilalabanan ang damdamin para rito. At sa katahimikan ng entablado, sa harap ng mga mata ng isang konserbatibong audience—naghalikan sila.

Walang musika. Walang palakpakan. Sandaling tila huminto ang oras. Ang mga manonood ay natigilan—ang ilan ay nabigla, ang ilan ay napaiyak. At si Nora? Tahimik. Matapang. Buo ang loob.

Sino ang babaeng iyon? Isa ring batikang aktres, na matagal nang nagtatrabaho sa teatro. Bagama’t hindi na isinapubliko ng produksiyon ang personal na detalye, ang kanilang chemistry sa entablado ay nagsilbing salamin ng isang damdaming matagal nang itinatago sa lipunan.

Ayon sa ilang taong malapit sa produksiyon, hindi ito simpleng akto ng provocation. Pinaglaban daw ito ni Nora. May ilan sa team na nag-alala na baka maging kontrobersyal ang eksena. Ngunit para kay Nora, ito’y hindi eksena lang. “Ito ay kwento ng tunay na tao. At kung hindi natin kayang ipakita ito sa sining, kailan natin ito tatanggapin sa tunay na buhay?” – iyan ang kanyang linya bago ang huling rehearsal.

Ang naging epekto? Isang gulong unti-unting gumulong sa teatro, media, at kalaunan sa buong industriya. Maraming konserbatibong manonood ang nagpahayag ng pagkadismaya, ngunit sa parehong panahon, maraming miyembro ng LGBTQ+ ang nagsabing iyon ang unang pagkakataon na nakita nila ang sarili nila sa entablado—hindi bilang biro, kundi bilang totoo.

Ang halik na iyon, bagama’t simpleng kilos para sa ilan, naging simbolo ng “tahimik na rebolusyon.” Hindi ito sinamahan ng sigawan, ng banner, o ng kampanya. Isang eksena lang—pero sapat para igalaw ang pundasyon ng katahimikan sa usaping kasarian.

Sa mga sumunod na taon, nagsimulang dumami ang mga palabas, pelikula, at kwento na mas bukas sa LGBTQ+ themes. At bagama’t hindi laging kinikilala, ang eksena nina Nora Aunor at ng kanyang ka-partner ay nananatiling isa sa mga unang hakbang na nagtulak sa pagbubukas ng pinto.

At si Nora? Hindi niya kailanman ginamit ang eksenang iyon bilang propaganda. Hindi niya ipinagmakaingay. Ngunit sa bawat tanong ng mga baguhang artist tungkol sa eksenang iyon, isa lang ang kanyang sagot:
“Kung hindi tayo magsisimulang magsalita para sa kanila—paano nila maririnig ang sarili nilang boses?”

Sa huli, ang halik na iyon ay hindi lang bahagi ng isang dula. Ito ay bahagi na ng kasaysayan.