“Si Nora Aunor – isang pangalan na hindi na bago sa bawat Pilipino. Isa siyang natatanging aktres sa larangan ng sining! Ang araw ng kanyang pagpanaw ay tila araw ng matinding dalamhati sa buong mundo!

Nora Aunor – isang pangalan na hindi kailanman mawawala sa puso ng bawat Pilipino. Sa loob ng maraming dekada, naging bahagi siya ng kultura at sining ng bansa. Sa kanyang pag-awit, pag-arte, at sa kanyang matatag na paninindigan para sa masining na kalidad ng pelikula, naitatak niya ang kanyang pangalan bilang “Superstar ng Pelikulang Pilipino”.

Ngunit sa araw ng kanyang pagpanaw, ang bansa ay nabalot ng matinding lungkot. Hindi lamang dahil sa pagkawala ng isang alamat, kundi dahil sa isang lihim na kanyang iniwan—isang sulat na nagpaluha sa puso ng bawat nakakabasa nito.

Ang liham na ito ay natagpuan ng kanyang anak sa isang lumang kahon na nakaipit sa pagitan ng mga lumang script at larawan. Isa itong simpleng papel, may maayos na sulat-kamay, ngunit ang nilalaman ay sapat upang yumanig sa buong bansa.

Sa liham ay sinabi ni Nora:

“Kung dumating ang araw na ako’y mamaalam, huwag kayong malungkot. Ang buhay ay isang entablado—at ako’y isang artista lamang na nagtapos na ng aking papel.”

Maraming bahagi ng sulat ang tumatalakay sa kanyang pasasalamat—una sa Diyos, pangalawa sa kanyang pamilya, at higit sa lahat, sa kanyang mga tagahanga. Sa kanyang mga salita, makikita ang kababaang-loob at tunay na pagmamahal sa sining at sa kanyang bayan.

“Sa bawat tagpo sa pelikula, ako’y hindi umaarte. Ako’y naging ako—isang anak ng mahirap, isang Pilipina, isang tao na may pangarap. At salamat, dahil kayo ang naging dahilan kung bakit natupad ang mga pangarap kong iyon.”

Ang bahagi ng liham na talagang tumimo sa puso ng marami ay ang kanyang pabaon sa susunod na henerasyon ng mga artista:

“Huwag niyong hayaang malimutan ang tunay na layunin ng sining—ang magmulat, magpatawa, magpaiyak, at higit sa lahat, magmahal. Kung kayo man ay sumikat, huwag kalimutang ibalik sa bayan ang biyayang natanggap.”

Marami ang nagsabi na ang liham na ito ay tila isang huling eksena ng isang pelikulang matagal nang inihahanda. Hindi ito drama—ito’y katotohanan mula sa isang pusong totoo. Ang mensahe ay malinaw: hindi kayamanan, hindi katanyagan ang mahalaga sa dulo, kundi ang pagmamahal na naiwan mo sa puso ng bawat taong dumaan sa buhay mo.

Ang mga lumang kasamahan sa industriya ay nagpahayag ng kanilang paggalang. Iba’t ibang artista, direktor, at tagahanga ang nagbahagi ng bahagi ng liham sa kanilang social media upang alalahanin si Nora. Sa mga komentaryo at mensahe, iisa ang sinasabi: “Salamat, Ate Guy. Hindi ka namin malilimutan.”

Sa huling bahagi ng liham, isinulat niya:

“Sa aking paglisan, dalangin ko’y wala nang malulungkot na puso. Magpatuloy kayo sa pagtawa, sa pagkanta, sa pagkukuwento—dahil sa bawat ito, nariyan ako. Isang eksena lang ito. Ang tunay na bida ay kayo.”

Hindi mapapantayan ang iniwang pamana ni Nora Aunor. Sa kanyang lihim na liham, naipabatid niya hindi lamang ang kanyang pasasalamat, kundi ang lalim ng kanyang pagmamahal sa sambayanang Pilipino. Sa kanyang katahimikan, nagsalita siya. At sa kanyang pamamaalam, iniwan niya tayong may ngiti sa gitna ng luha.